Jongerenwerk smoort mentale brandjes in de kiem, ook in coronatijd
Blog. Simone Duin, sociaal werker 2020.
De jeugd heeft de toekomst. Maar je zou op dit moment maar een jongere zijn. Alleen nog maar online lessen, geen stagemogelijkheden en veel stress over examens. En buiten school: nauwelijks kunnen sporten en ontspannen, geldproblemen door gecancelde bijbaantjes en sociale live contacten met vrienden die nagenoeg zijn stilgelegd sinds de invoering van de avondklok.
Ligt er nog een rooskleurige toekomst voor deze coronageneratie in het verschiet?
Sommige jongeren die ik online en op straat spreek, hebben er een hard hoofd in. Hoe langer de beperkende maatregelen duren en er onduidelijkheid blijft bestaan over het moment van versoepelen, hoe meer emotionele problemen zij ervaren. Ondanks dat ze van zichzelf best veerkrachtig en flexibel zijn. Maar voortdurende onrust en onzekerheid wakkeren gevoelens van angst, eenzaamheid en depressie aan waar je niet zomaar vanaf bent. En van dat vooruitzicht worden zij niet blij. Als jongerenwerker, ik uiteraard ook niet.
Gelukkig hebben mijn collega-jongerenwerkers en ik veel jongeren met potentiële problemen al vroeg in het vizier. Via onze eigen dagelijkse contacten in de wijk en online, maar ook via signalen uit ons belangrijke netwerk van scholen en de zorg. Zodat we er snel bovenop kunnen zitten. Waar nodig passend maatwerk kunnen bieden. Individueel of binnen een veilige groep ‘lotgenoten’. Om in deze coronatijd een opstekend mentaal brandje in de kiem te smoren of handvatten te bieden. 
Handvatten bieden we bijvoorbeeld via het, speciaal tijdens de eerste lockdown ontwikkelde, project FriendsOnline. Waarin jongeren die zich eenzaam voelen elkaar in groepsverband online leren kennen en samen, begeleid door een sociaal werker van MeerWaarde, op zoek gaan naar wat ze leuk vinden in het leven. Ze leren skills om nieuwe contacten en vriendschappen aan te gaan en die vast te houden. Binnenkort start de derde groep en de deelnemers hebben er zin in.
Of via het succesvolle project ‘MatchMentor’ waarin een volwassen vrijwilliger met levenservaring een jongere in Haarlemmermeer coacht in het leven van alledag. Jongeren weten ons te vinden. Vaak is een luisterend oor of een zetje in de gewenste richting al voldoende. Zo kwam ik zelf recent in contact met een 20-jarig meisje. Ze woont op een studentenkamer en ontvangt studiefinanciering, maar voor haar levensonderhoud, mobiele abonnement en studiekosten is zij ook afhankelijk van haar bijbaan. Door corona was deze echter gestopt. Financiële stress bovenop een eenzaam bestaan resulteerden bij haar in een mentale verlamming. Hoe mooi is het dan om te zien dat het sociaal werk met de outreachende aanpak in dit soort situaties uitkomst kan bieden: het lukte me om met haar contact te maken en door te luisteren en in gesprek te blijven haar weer met een positieve mindset in de actiestand te krijgen. Samen kregen we haar financiën weer op de rails.
Jongeren die met mentale problemen worstelen. Ze zijn van alle dag. Als MeerWaarde lukt het ons al jaren om via de preventiekant jongeren weerbaar te maken en veerkracht te bieden. Om in balans volwassen te worden en het leven te omarmen, ondanks eventuele tegenslagen. Door te ervaren dat het vragen om hulp als je even uit balans bent, iets wat onze prestatiemaatschappij niet altijd stimuleert, mensen juist sterk maakt. En dat je echt niet de enige bent die met emotionele problemen kampt.
Afgelopen weken vroegen mijn Directeur-Bestuurder Renata Fideli, burgemeesters, wethouders en zorgorganisaties - met succes - om aandacht voor het mentale welzijn van jongeren in coronatijd. Want onze jeugd wordt ‘bovengemiddeld’ geraakt door corona. Het kabinet heeft aangekondigd extra middelen uit te trekken om bestaande lokale initiatieven en jongerenwerk te versterken die gericht zijn op het mentale welzijn van kwetsbaren. En daar word ik heel blij van.
Ik hoop alleen dat het kabinet inziet dat we er met een eenmalige extra bijdrage niet zullen zijn. Want ook al hebben we het virus straks samen onder controle, de negatieve gevolgen van deze crisis op onze jongeren - zoals studieachterstanden en opgelopen schulden - zullen hen nog jarenlang achtervolgen. En het aantal jongeren met mentale problemen is door corona behoorlijk gestegen.
Simone Duin is sinds mei 2020 sociaal werker van het jaar met specialisme jongerenwerk. Sinds haar benoeming maakt ze zich hard voor het mentale welzijn van jongeren tijdens de coronacrisis.
16 februari 2021
